Ön Açan Kararlar: 24 Ocak Kararnamesi

Yıllar öncesinde alınan siyasi karar bugünü nasıl etkileyebilir?

 1 Aralık 1979 tarihi uzun yıllar hayatımızı etkileyecek önemli bir dönemi başlatacaktı. İktidardaki Demirel Hükümeti Turgut Özal’ı Başbakanlık Müsteşarlığı’na atayacak, ekonomide yeni arayış süreci başlayacak ve bize de Özallı yıllar görünecekti. 80 kuşağı o ve icraatlarıyla büyüyecek, sonrasında gelecek çalkantılı döneme de kapı açacaktı.

Bir sabah uyandığınızda %49’luk devülasyonla güne başlayacaktınız. Bir dolar kırk liradan 70 liraya çıkacaktı. Dönemin gazetelerinden Son Havadis 26 Ocak tarihinde “Cebimizdeki 100 lira 50 lira oldu” manşetiyle haber yapacaktı.

24 Ocak 1980 tarihinde ‘Yeni Ekonomi Paketi’ TBMM’den oy çoğunluğuyla geçecek ve Özal ilk briefinglerinden birisini Kenan Evren’e verecekti. O dönemin Ankara kulislerinde 12 Eylül darbesiin tarihi ertelendi. Darbe öncesinde “Ekonomik refah sağlanacak” diye konuşulacaktı!

O döneme dair anektodları anlatan İsmet Sezgin’in şu sözleri de hayli ilginçtir: “Kulakları çınlasın Evren çok yıllar sonra herkes size İsmet Abi diyor, ben de öyle diyeceğim. Sen ekonomiyi düze çıkarmasaydın, ben darbe yapamazdım” (Türkiye Ekonomi Tarihi-1980-Youtube)

24 Ocak Kararları temelde devletin küçülmesini, devletçi piyasa ekonomisinden vazgeçilerek serbest ticaret ve dünya piyasalarıyla entegrasyonunu hedeflemekteydi. Ülke artık liberalleşme adı altında kapitalizme de entegre olduğunu beyan etmiş olacaktır.

24 Ocak Kararları;

– Gübre, enerji ve ulaştırma haricinde destekleme kalkmış

– Dış ticaret serbest bırakılmış

– İthalat liberalize edilmiş, ihracatta vergi iadesi, düşük faizli kredi, imalatçı ihracatçılarına ithal girdilerde gümrük muhafiyeti sunulmuş, sektörlere göre farklı teşvik vermeye gidilmiş –Özal hükümeti ve sonralarında da hayali ihracatların kapısı aralanacaktı-

– Faiz oranları serbest bırakılacak

– KİT’lerdeki uygulamalarla beraber tarım ürünlerinin destekleme alımlarına da sınırlamalar getirilmiş olarak sıralayabiliriz.

39. yılına girerken 24 Ocak Kararları neydi, hayatımızda nelere denk düştü, sonraki yılları hangi nedenlerle etkiledi gibi durumları temel olarak anımsatmak istedim.

Önceki dönem hükümetlerin, kısa süreli koalisyon hükümetlerinin, milliyetçi tandanslı cephe hükümetlerinin beceriksizliği ve yarattıkları ekonomideki dar boğazların sonucunda uygulamaya sokulan 24 Ocak Kararları kimilerince “çığır açıcı, çok devrimci” gibi nitelendirmelerle de anılmaktadır. Yorumları sizlere bırakmış olayım…